Chỉ một tiếng Bao Thanh Thiên này là đủ biết hình tượng của Bao Chửng trong lòng mọi người cao đến thế nào.
Rồi suốt mấy
trăm năm sau này, chẳng biết cố ý hay vô tình mà người ta đã nắp nặn cho ông
hình tượng một vị quan tra án cực kì giỏi, thiết diện vô tư, phá vô số kì án, trong
số đó nổi tiếng nhất phải kể đến vụ án Ly Miêu Hoán Thái Tử,…
Không những vậy người ta còn truyền rằng ông có nước da ngăm đen như người Châu Phi và một quá khứ vô cùng bi thảm: cha mẹ chết sớm, được chị dâu nhặt về nuôi dưỡng thành người.
Nhưng những
điều này liệu có đúng với sự thật trong lịch sử không?
Kì thực Bao Chửng trong lịch sử không hề thần kì như những gì được đồn đại và cũng không hề có nước da ngăm đen hay vết bớt hình lưỡi liềm nào trên trán, thế nhưng ông quả thật có trái tim một lòng vì dân, nên được dân chúng vô cùng kính yêu, tôn sùng.
Bao Chửng tự Hi Nhân, sau khi qua đời lấy thuỵ hào Hiếu Túc, ông sống ở những năm Hàm Bình, thời Bắc Tống, từ nhỏ hiếu học thông minh, rất được cha mẹ yêu quý, và không có bất kì ghi chép nào về việc Bao Chửng có nước da đen hay có làn da khác hẳn người thường.
Vậy có khi nào là sau này ông phơi nắng nhiều nên da bị đen?
Cái này chắc
chắn là không, bởi vì Bao Chửng là thư sinh sau này thi đậu trở thành quan, ông
không ngồi trong văn phòng thì cũng là ngồi trong nhà, rất ít khi ra ngoài để
có thể phơi nắng tới đen. Quan trọng hơn hết là bức hoạ của ông được lưu truyền
tới nay hoàn toàn bình thường, không hề đặc biệt.
Nguyên nhân
mọi người đồn Bao Chửng có nước da đen, rất có thể đến từ tính chất công việc của
Bao Chửng.
Truyền thuyết kể rằng Bao Chửng là một siêu thám tử, ông luôn xử lý một cách “thiết diện vô tư”. Thiết trong từ thiết diện này chính là huyền thiết cũng tức là sắt “đen” theo nghĩa gốc. Kết quả, Bao Chửng thành một người “mặt đen” luôn xử án công bằng.
Thế nhưng
người đời sau không chỉ hiểu sai nghĩa thành ngữ mà còn có hiểu lầm cực lớn với
nghề nghiệp của Bao Chửng.
Bao Chửng xử lý đám quyền quý ác bá còn chuyên nghiệp hơn làm thám tử
Theo những gì được lưu truyền đến tận ngày hôm nay thì lịch sử Trung Quốc có tổng cộng ba vị siêu thám tử: Bao Chửng, Tống Từ, Địch Nhân Kiệt. Trong đó lấy Bao Thanh Thiên – Phủ doãn Phủ Khai Phong là nổi tiếng hơn cả.
Trên thực tế, Bao Chửng chỉ làm Phủ doãn Phủ Khai Phong được gần hai năm, hơn nữa trong suốt thời gian này ông chỉ phụ trách trừng trị tham quan, làm chủ cho dân, chăm sóc dân sinh, đề cử người tài, dạy dỗ học trò,…
Theo Tống Sử ghi lại, lúc đó Thành Biện Lương cũng tức là Khai Phong đã truyền tai nhau câu ca dao: “Có tiền cũng không mua chuộc được, chính thị Diêm La Bao lão”. Tức là nếu không đủ tiền chạy án thì đừng lo, còn có Diêm Vương và Bao Công lão gia làm chủ! Nhưng nếu nói về chuyện điều tra , tìm kiếm hung thủ thì có thể nói vụ án nổi tiếng nhất của ông là lúc còn làm huyện lệnh ở huyện Nhâm Tri.
Lúc ấy có một
nông dân đến báo án nói trâu nhà mình bị cắt lưỡi, theo quy định lúc bấy giờ nông
dân lén giết trâu ăn thịt là phạm pháp, sẽ bị phạt nặng. Nhưng Bao Chửng nghe
xong chuyện lại bảo nông dân về nhà giết trâu lấy thịt, nửa bán nửa ăn, nông
dân theo lời về nhà giết trâu thật.
Ngay ngày
hôm sau có người đến báo án nói nhà nông dân nọ giết trâu, Bao Chửng lập tức ra
lệnh bắt người này lại tra hỏi, hoá ra người này chính là kẻ đã lén cắt lưỡi
trâu, vì ghen tị với nhà nông dân nọ nên mới cố ý làm vậy. Bằng mưu kế dẫn xà
xuất động đầy thông minh, Bao Chửng đã nhanh chóng giải quyết được một vụ án.
Đáng tiếc là trong triều Tống, chỉ tìm thấy một vài vụ án thế này của Bao Chửng, còn về việc ông trở thành cao thủ phá án, siêu thám tử “Ngày xử dương gian, đêm xử âm ti, ba mắt chớp quỷ thần sợ” thì không có bất kì ghi chép nào.
Những vụ án thể hiện tài năng phá án nhanh chóng, phán quyết thoả đáng, kết án tích tắc của Bao Chửng hầu hết đến từ quyển Long Đồ Công Án. Quyển sách này ghi lại hơn trăm vụ án Bao Chửng từng xử lý, nhưng thực tế đến 99% nội dung trong sách này là không chính xác.
Nói cách khác việc Bao Chửng trở thành siêu thám tử phá án như Sherlock Holmes chỉ là do người đời sau tự nghĩ ra.
Trong suốt
cuộc đời mình hầu hết những chức vị Bao Chửng đảm nhận đều có liên quan đến việc
chống lại tham quan, quyền quý làm rối kỷ cương, ức hiếp dân lành, hoặc là những
chức vị liên quan đến tài chính
Từng có một Vận sử Vương Khuê thu nhận hối lộ, bị Bao Chửng biết được, ông liên tục dâng tấu chỉ tội, mãi đến khi Vương Khuê bị bãi chức mới thôi
Tể tướng Tống Tường làm việc không chuyên cần, ngồi không ăn lương, bị Bao Chửng dâng sớ hoạch tội, phải chủ động từ chức.
Theo thống
kê, Bao Chửng đã hoạch tội hơn 30 vị đại thần nắm giữ chức vị quan trọng trong
triều đình. Cũng vì thường xuyên dâng sớ hoạch tội quần thần, nên khi ở trước mặt
mọi người ông đều rất nghiêm túc không dễ cười nói.
Người ta đồn
rằng, muốn làm Bao Chửng cười còn khó hơn làm cạn Hoàng Hà.
Người ghép cặp với Bao Chửng là Triển Chiêu hay Công Tôn Sách?
Chắc ai từng xem phim Bao Công hoặc những sản phẩm ăn theo về ông đều biết bên cạnh ông luôn có hai người không thể thiếu đó là sư gia Công Tôn Sách đa mưu túc trí và Nam Hiệp Triển Chiêu võ công cao cường.
Thật ra cả hai nhân vật này đều không có có thật. Hình tượng Triển Chiêu có thể được lấy từ hình tượng thiếp thân thị vệ bên cạnh Bao Chửng, dù sao ông hoạch tội nhiều đại thần vậy, ra đường bị ăn gạch cũng là chuyện thường thấy.
Còn sư gia
Công Tôn Sách thì hoàn toàn không tồn tại, bởi vì chức vị sư gia chỉ xuất hiện
vào thời kì Minh Thanh cách thời Tống tận mấy trăm năm.
Nếu vậy “tình yêu đích thực” của Bao Công thật ra là ai?
Đó không ai khác chính là boss cuối của triều Tống – hoàng đế Tống Nhân Tông. Bao Chửng có thể thẳng tay trừng trị tham quan, không sợ quyền quý như vậy, tất cả đều nhờ có Tống Nhân Tông vị vua nổi danh hiền lành trong lịch sử này.
Đây mới quả thật mới là bộ đôi quân thần hợp tác tốt nhất trong lịch sử. Một người dám làm một người dám bảo kê.
Cũng nhờ thế
trong thời Tống Nhân Tông trị vị, quốc thái dân an, quốc lực cường thịnh.
Ngày nay hình tượng của Bao Chửng đã trở thành một mặt gương, phản chiếu sự đen tối trong quan trường, sự bất đắc dĩ của dân chúng, và trở thành hy vọng của sự công bằng và chính nghĩa trong lòng mọi người. Ông đã trở thành tượng trưng cho trí tuệ và chính nghĩa, đã không còn đơn thuần chỉ là một nhân vật nữa.
