Do phân chia lãnh thổ, chiến tranh, độc lập, những thay đổi trong hệ thống chính trị, hoặc đơn giản là để quốc tế có thể phát âm dễ dàng hơn… một số quốc gia quyết định đổi tên. Có những quốc gia đã đổi tên từ nhiều năm trước và chúng ta biết đến họ bằng tên gọi hiện tại. Tuy nhiên cũng có những nước chỉ mới đổi tên thời gian gần đây và hầu hết mọi người vẫn còn khá lạ lẫm với những cái tên mới này.
Quá trình “thay tên đổi họ” một quốc gia tất nhiên chẳng hề đơn giản chút nào, thậm chí còn tiêu tốn kha khá tiền của. Nhưng bất chấp tất cả, nhiều nơi trên thế giới đã dám làm đến cùng.
Hà Lan đổi tên từ Holland thành The Netherlands
Như một cách để thống nhất tất cả các tỉnh thành một vùng
lãnh thổ và cũng là một động thái tiếp thị, hai tỉnh phía Nam và phía Bắc của
Hà Lan sẽ không còn mang tên South Holland và North Holland nữa. Từ tháng 1/2020,
chúng được gọi chung là The Netherlands giống như 10 tỉnh thành khác của đất
trước.
Điều này dẫn đến việc phải sửa đổi rất nhiều thứ liên quan khác, và ví dụ điển hình nhất là tên đội bóng quốc gia của họ.
Sri Lanka đã từng mang tên Ceylon
Ceylon cổ đại, tức Sri Lanka ngày nay, đã được người Bồ Đào
Nha phát hiện ra và đổi tên vào năm 1505.
Sau đó, Sri Lanka trở thành một phần của Đế quốc Anh và giành lại độc lập vào năm 1948. Nhiều năm trôi qua, chính phủ của quốc đảo này quyết định thực hiện một thay đổi. Kể từ năm 2011, tất cả những thể chế còn sót lại liên quan đến đều bị xóa sổ và được thống nhất gọi chung bằng cái tên hiện đại Sri Lanka.
Cộng hòa Macedonia đổi thành Cộng hòa Bắc Macedonia
Cộng hòa Macedonia cũ đổi tên thành Cộng hòa Bắc Macedonia (the Republic of North Macedonia) vào tháng 2/2019. Lý do chính cho sự thay đổi này là khi Macedonia bắt đầu gia nhập NATO và cũng để phân biệt với nước láng giềng Hy Lạp – nơi có một khu vực cũng mang tên Macedonia. Người dân Cộng hòa Bắc Macedonia vẫn sẽ tiếp tục được gọi là Macedonians và ngôn ngữ chính thức vẫn là Macedonian.
Cộng hòa Séc đổi thành Séc
Để tạo điều kiện thuận lợi khi được xướng tên tại các sự kiện thể thao tầm cỡ quốc tế (tức một phần trong nỗ lực marketing), Cộng hòa Séc (The Czech Republic) đã rút ngắn tên của mình thành Séc (Czechia) vào tháng 4/2016.
Phương án này đã được cân nhắc thảo luận trong suốt 20 năm, và
cuối cùng họ đã quyết định rút ngắn tên để dễ dàng hơn khi phát âm bằng 6 ngôn
ngữ chính thức của quốc gia: tiếng Anh, tiếng Pháp, tiếng Nga, tiếng Trung, tiếng
Tây Ban Nha và tiếng Ả Rập.
Tóm lại, mặc dù tên chính thức vẫn là Cộng hòa Séc, Séc đã trở thành tên rút gọn của đất nước.
Swaziland đổi thành Eswatini
Swaziland là một quốc gia tương đối nhỏ và không giáp biển
thuộc khu vực châu Phi.
Vào tháng 4/2018, Quốc Vương của Swaziland đã tuyên bố rằng
tên quốc gia sẽ đổi thành Eswatini. Việc sửa đổi này đã gây bất ngờ cho người
dân vì cái tên Eswatini thực ra đã từng được họ sử dụng trước đây. Eswatini chỉ
là bản dịch của Swaziland sang ngôn ngữ địa phương, có nghĩa là vùng đất của
người Swazis. Có lẽ lý do nằm ở chỗ Swaziland khiến nhiều người nhầm lẫn với Thụy
Sĩ (Switzerland).
Burkina Faso đã từng mang tên Alto Volta
Để kỷ niệm 20 năm độc lập, Cộng hòa Alto Volta đã đổi tên
thành Burkina Faso. Theo ngôn ngữ địa phương thì cái tên mới có nghĩa là “vùng
đất của những người đàn ông vẹn toàn”, trong khi Alto Volta được đặt theo tên của
một trong những con sông chính của đất nước.
Sự thay đổi này được thực hiện vào năm 1984, cùng thời điểm với
việc thay đổi luôn cả quốc kỳ lẫn quốc ca.
Miến Điện đổi thành Myanmar
Năm 1989, chính phủ quân sự hàng đầu của đất nước đã quyết
tâm đổi tên từ Miến Điện (Burma) thành Myanmar nhằm thể hiện nỗ lực trong công
cuộc bảo tồn cách viết của nó bằng tiếng địa phương: Myanma.
Tuy nhiên, không phải ai cũng đồng ý với quyết định này. Chính
vì vậy mà một số nơi trên thế giới vẫn khăng khăng gọi quốc gia này bằng cái
tên Miến Điện.
Xiêm đổi thành Thái Lan
Thái Lan cũng chỉ mới nói lời tạm biệt với cái tên Xiêm (Siam) cách đây hơn 80 năm. Quyết định này được đưa ra vào năm 1939 bởi vị vua đương cai trị đất nước vào thời điểm đó.
Trong ngôn ngữ địa phương, Thái Lan được phát âm là Prathet Thai, nghĩa là . Cái tên này cũng được cho là để bày tỏ lòng kính trọng đối với những người định cư đầu tiên – những con người tìm kiếm tự do – đến từ Trung Quốc.
Đức Tây Nam Phi đổi thành Namibia
Ngay khi giành lại độc lập từ Đức vào năm 1990, đất nước này được đổi tên thành Namibia. Một thời gian sau, các thành phố và khu vực mang tên tiếng Đức cũng được thay đổi cách gọi ngay và luôn. Tuy nhiên, người dân có vẻ lại không thích đề xuất này lắm vì họ đã quen với cái tên cũ mất rồi.
Cape Verde đổi thành Cộng hòa Cabo Verde
Một ví dụ khác cho việc đổi tên trong khoảng thời gian gần đây đến từ Cape Verde vào năm 2013.
Hiện nay, quốc đảo Cape Verde mang tên Cộng hòa Cabo Verde (The Republic of Cabo Verde), hoặc ngắn gọn là Cabo Verde. Đây cũng là tên gọi mà các thủy thủ Bồ Đào Nha – những người khám phá ra quần đảo nằm ở giữa Đại Tây Dương này – đặt cho nó vào năm 1444.
Ireland đã từng mang một cái tên rất kêu: Nhà nước tự do Ireland
Năm 1937, với mục đích xóa bỏ hết mọi ràng buộc với Vương quốc Anh – đất nước mà quốc đảo này đã có một cuộc chiến tranh khốc liệt trong 2 năm, Nhà nước Tự do Ireland (The Irish Free State) đã đổi tên thành, tức Éire theo tiếng Ireland chính thống.
Vậy chi phí cho công cuộc “thay tên đổi họ” của một quốc gia
là bao nhiêu?
Hầu hết các quốc gia được liệt kê ở trên đã chọn đổi tên như cách xóa bỏ một phần quá khứ và khẳng định danh tính thực sự của mình, trong khi một số quốc gia khác như Hà Lan lại nhằm mục đích khuyến khích du lịch. Tất nhiên, việc đổi tên không phải chuyện một sớm một chiều, và cái giá cho nó cũng không hề rẻ. Mỗi quốc gia đã phải bỏ ra hàng triệu USD hoặc một khoản tiền tương ứng theo mệnh giá riêng để chi trả cho tất cả những thứ liên quan đến việc đổi tên.
Hiến pháp, tài liệu văn phòng chính thức của Nhà nước, và tất
nhiên tiền tệ cũng cần phải thay đổi theo. Tất cả mọi thứ mang tên cũ của đất
nước như bản đồ, quốc kỳ và cả các bài thánh ca cũng cần được thay thế bằng tên
mới. Điều này hẳn sẽ tốn kha khá thời gian đấy.
Thế nhưng vẫn chưa hết, công dân của những quốc gia này đã quen gọi đất nước của họ bằng cái tên cũ và phải làm quen với việc gọi và viết nó bằng một cái tên khác. Mặc dù nhiều người vẫn sẽ tự hỏi liệu sự thay đổi này có cần thiết hay không nhưng rốt cuộc thì ai cũng sẽ phải chấp nhận thôi.
